Машҳур ҳокимдан навбатдаги “томоша”: Косон ҳокимлиги 48 фермернинг ерини қарор билан тортиб олди

Косон тумани ҳокими Асрол Бойқораев қарийб 50 та фермернинг ижара шартномасини бекор қилиб, ерларини ноқонуний равишда туман захирасига қайтарди. У бу ишни маҳаллий кенгаш қарори асосида гўёки депутатлар “қўли билан” амалга оширган. Кенгаш қарори эса президентнинг иккита фармонига зид.

2024 йилнинг 11 январ куни халқ депутатлари Косон тумани кенгашининг “Косон тумани қишлоқ хўжалиги бўлими бошлиғи Ж.Эргашевнинг таклифи асосида ижара шартномасини бекор қилиш ва фермер хўжалиги ерини захирага қайтаришни ташкил этиш тўғрисида”ги қарори қабул қилинган.

Қарор билан тумандаги 48 та, жумладан, 1 та боғдорчилик, 1 та чорвачилик ҳамда 46 та пахта ва ғаллачилик фермер хўжалиги билан тузилган ижара шартномаси бекор қилинган ҳамда уларнинг ер майдонлари ҳокимлик захирасига қайтарилган. Қарорда захирага қайтарилган ер майдонларининг кадастр йиғмажилдини тайёрлаш ва давлат мулки сифатида рўйхатдан ўтказиш учун Давлат кадастрлар палатаси Қашқадарё вилояти бошқармасига буюртма тақдим қилиш, бунда харажатларни маҳаллий бюджет маблағлари ҳисобидан молиялаштириш назарда тутилган.

Маҳаллий кенгашнинг мазкур қарори президентнинг 2021 йил 8 июндаги “Ер муносабатларида тенглик ва шаффофликни таъминлаш, ерга бўлган ҳуқуқларни ишончли ҳимоя қилиш ва уларни бозор активига айлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармони талабларига зид. Фармонга кўра, туман ва шаҳар маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг ер участкаларига бўлган ҳуқуқларни белгилаш, эътироф этиш, ўзгартириш, бекор қилиш ваколатлари, шунингдек, улар юзасидан қарор, фармойиш ёки бошқа турдаги ҳужжат қабул қилиш ҳуқуқи 2021 йил 1 августдан бекор қилинган.

Бундан ташқари, президентнинг 2022 йил 24 августдаги тегишли фармонига кўра, 2022 йил 1 сентябрдан бошлаб ер участкаларига бўлган ҳуқуқнинг вужудга келиши учун асос бўлган ҳужжатларни, шу жумладан Вазирлар Маҳкамаси, маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг ҳужжатларини уларнинг ўзи ёки юқори турувчи орган ва мансабдор шахслар томонидан, хусусан прокурор протести асосида бекор қилиш йўли билан ер участкасига бўлган ҳуқуқни тугатиш тартиби бекор қилинган.

Ушбу ҳужжатлар фақат суд томонидан бекор қилиниши ёки ҳақиқий эмас деб топилиши мумкин.

Бироқ президентнинг мазкур фармонлари талабларига маҳаллий кенгаш депутатлари ҳам (улар қўл кўтариб қарорни тасдиқлаб беришган), ҳоким ҳам кўз юмган. Қолаверса, Асрол Бойқораев маҳаллий кенгаш қарорини кенгаш раиси эмас, туман ҳокими сифатида имзолаган.

Эслатиб ўтамиз, Косон тумани ҳокими Асрол Бойқораев ўтган йили йиғилишда рўзадорлар оғзини мажбуран очдирганлиги ҳамда маҳалла раисларини солиқ йиғишга мажбурлаб, ҳақоратлагани билан ОАВ эътиборига тушганди. 2020 йилнинг декабрида Асрол Бойқораевнинг Captiva русумли хизмат автомашинаси 60 ёшли Шерали Жумақуловни уриб юборган ва фуқаро воқеа жойида вафот этганди. Кўп ўтмай ушбу ЙТҲда пачоқланган Captiva янгисига алмаштирилганди.