“Якунловчи ҳал қилувчи омил — АҚШ”: Рюттенинг баёноти

Фақат АҚШ президенти Доналд Трамп Россия президенти Владимир Путинни Украинадаги урушни тўхтатишга мажбур қила олади. Бу фикрни НАТО бош котиби Марк Рютте Германиянинг Bild газетасига берган интервюсида билдирган. Интервю якшанба, 28 декабр куни нашр сайтида эълон қилинган.

Рюттенинг сўзларига кўра, Трамп “бу урушни тугатишга бутунлай эътибор қаратган”. “У Украинадаги урушни якунлашни истайди. У — Путинни музокара столига ўтиришга мажбур қилган ягона инсон, ва охир-оқибат уни тинчлик келишувини тузишга мажбур қила оладиган ҳам ягона инсон”, — деди НАТО бош котиби.

Шу билан бирга, у тинчликка эришиш учун муросаларга бориш талаб этилишини қайд этди: “Тинчлик шартномаларида ҳар доим шундай бўлади”. Бироқ қайси томон қандай ён бериши кераклигига Рютте аниқлик киритмади.

Доналд Трамп президентлиги даврида АҚШ Украинага кўмакни тўхтатиб қўйиши мумкин, деган хавотирларни Марк Рютте, ўз сўзларига кўра, бўлишмайди. У, шунингдек, Трамп даврида ҳам АҚШ НАТОга содиқ қолишига ишонишини билдирди — демак, Россия ҳужум қилган тақдирда европаликлар Москвага якка ҳолда қарши туриб қолмайди.

Нега Украинадаги урушни тўхтатиш шунчалик қийинлиги ҳақидаги саволга жавоб берар экан, Марк Рютте шундай деди: “Путин ўз ватандошларидан 1,1 миллион нафарини қурбон қилишга тайёр. Шу билан бирга, жорий йилда у фақат жуда кичик ютуқларга эриша олди”. Унинг айтишича, Россия Украинанинг майдони жиҳатидан жуда кичик қисмларини босиб олган — улар мамлакат ҳудудининг 1 фоизидан камини ташкил этади. Аммо НАТО ҳисоб-китобларига кўра, бунинг учун 1,1 миллионгача киши ҳалок бўлган ёки яраланган. НАТО бош котибининг маълум қилишича, Россия Қуролли кучларининг ойлик йўқотишлари 25 минг кишини ташкил этади.

НАТО бош котиби Ғарбнинг Украинага бериладиган хавфсизлик кафолатлари масаласини ҳал қилувчи, деб атади. Унинг сўзларига кўра, Россия президентини Украинага қайтадан ҳужум қилишдан тийиб туриши мумкин бўлган учта омил бор:

“Биринчи даражада — Украина қуролли кучлари. Улар аъло даражада тайёр ҳолатда бўлиши керак (…) Иккинчиси — Франция ва Буюк Британия етакчилигидаги, Германия ва иштирокчи бошқа давлатлардан иборат ‘кўнгиллилар коалицияси’. Бу коалиция Украина ҚКдан ташқари равишда ҳам Путин яна (ҳужум қилишга) журъат этмаслиги учун зарур бўлган барча нарсани таъминлайди. Учинчиси — АҚШ. Америка президенти август ойида Украина учун хавфсизлик кафолатларида иштирок этишни исташини айтган”.

Рюттенинг таъкидлашича, бу уч омил биргаликда — “Минск-2” ёки эҳтимолий “Минск-3”дан “тамоман бошқа нарса”. “Бу ерда гап ҳақиқатан ҳам кучли хавфсизлик кафолатлари ҳақида кетмоқда”, — деди НАТО бош котиби.

Интервю давомида Рютте бир қатор Европа давлатлари Украинага тинчликпарвар қўшинлар юборишга тайёр эканини эслади. Унинг айтишича, ҳозир Киев иттифоқчилари “кўнгиллилар коалицияси” учун аниқ концепцияни муҳокама қилмоқда: қўшинлар қаерга ва қандай жойлаштирилади, улар ерда, денгизда ва ҳавода қандай ҳаракат қилади.