“Соҳани ривожлантириш учун” — ДСҚ раиси Artel ва UzAirways кабиларга берилган имтиёзлар ҳақида

17 январ куни Давлат солиқ қўмитаси раиси Шерзод Қудбиев Солиқ кодексига киритилган ўзгаришлар юзасидан матбуот анжумани ўтказди.

Анжуманда Artel, “Ўзбекистон темир йўллари” ва Uzbekistan Аirways каби йирик компанияларга солиқ имтиёзлари берилгани натижасида давлат бюджетига тушмаётган маблағлар кимнинг елкасига тушаётгани, улар нега мол-мулк солиғидан озод қилингани ва уларнинг балансида қанча мол-мулк борлиги ҳақида савол берилди.

“Охирги саволга жавоб бермайман: балансида қанча мол-мулк борлиги солиқ сири бўлади. Буни билмайман ҳам, билганимда ҳам жавоб бермасдим.

Кимнинг елкасига тушяпти, деганда савол нотўғри қўйиляпти. Ҳеч кимнинг елкасига тушгани йўқ. Давлат фискал ва молия сиёсати доирасида қайсидир соҳаларни ривожлантириш учун солиқ имтиёзларини беради. Агар биз ўша солиқ имтиёзларини яшириб, эълон қилмаганимизда, Солиқ қўмитасига айбдор сифатида қарашингиз мумкин эди. Биз ҳаммасини очиқчасига эълон қиляпмиз”, – деди Қудбиев.

ДСҚ раиси сўзининг давомида Anhor.uz сайтида эълон қилинган “2022 йилги солиқлар ҳақида” номли танқидий мақоладаги қатор важларни инкор қилди.

“Майли, солиқчи бўлмагандан кейин... Фақатгина илтимос қилардик, келгусида агар сўрасаларинг ўзимиз ахборотларни тўғридан тўғри берамиз.

Биринчидан, кимга солиқ имтиёзи берилган бўлса, ҳаммасини эълон қилиб боряпмиз.

Иккинчидан, Молия вазирлигининг барча тузилмаларидаги ходимлар жисмоний шахсларнинг даромад солиғидан озод қилингани қайд этилган, ундай эмас. Солиқ кодексида белгиланганидек, охирги икки йилдан бери ҳатто ҳуқуқ-тартибот идоралари ҳам даромад солиғи тўлаяпти, ким қанча даромад солиқ тўлагани ҳақида аниқ рақамлар бор.

Учинчидан, якуний бўлмаган ҳисоб-китобларга кўра, 2021 йилда 1 трлн 190 млрд сўмлик товар айланмаси қайд этилган, шундан 17 фоизи ноль даражадаги, 13 фоизи эса имтиёзли товар айланмаларидир. Умумий, солиққа тортиладиган айланма 833 трлн сўмни ташкил қилган, шундан 125 трлн ҚҚС ҳисобланган, 105 трлн “зачет”га ҳисобланган. Солиқ имтиёзлари ҳам бир муаммо бўлиши мумкин, аммо биз учун энг асосий муаммомиз – адолатли ҳисобот берилишини таъминлашдир”, – деди у.

Қўмита раҳбари мол-мулк солиғидан ҳеч ким озод бўлмаслигини айтди.

“Кейинги масала, мол-мулк солиғидан озод қилинганлар ҳақида. Аниқ айта оламанки, Ўзбекистонда ҳеч ким мол-мулк ва ер солиғидан озод бўлиб қолмайди. Озод бўлганлар ҳам, белгиланганидек, 1 фоизлик тўловлар тўлайди”, – деди Шерзод Қудбиев.

Юқоридаги саволни берган Qalampir.uz журналисти жавобдан қониқмагани, Artel каби корхоналарга берилаётган имтиёзларга изоҳ берилмаганини айтди. “Одамларимиз нега сизнинг саволингизга жавоб бермади деб менга ёзяпти: “Artel корхоналар тизимининг шохи борми? Кимнинг елкасига тушишини нега айтмаяпти?” Яъни халқимиз сиздан тўлиқ, батафсил жавоб кутяпти”, деди у.

Шерзод Қудбиев саволга жавоб бергани, имтиёзлар ҳеч кимнинг елкасига салбий оқибат бўлиб тушмаслигини билдирди.

“Бу жавобдан қониқиш-қониқмаслик сизнинг ишингиз, албатта. Иккинчидан, Юлдузхон, сиз ҳали ёш қизчасиз, халқ номидан гапиришга икки хил тоифа шахсларда ҳуқуқ бор. Сиз халқ номидан гапиролмайсиз, буни келгусида ҳушёр бўлишингиз учун айтмоқчиман: халқ номидан фақат президент ва депутат гапиради, чунки улар халқ томонидан сайланган. Бошқа одам халқ номидан гапиришга ҳуқуқий жиҳатдан ҳам, бошқа томондан ҳам ҳаққи йўқ”, – деди Қудбиев.

Қўмита раҳбари эътирозлардан кейин агар гаплари қўпол кўринган бўлса, узр сўрашини билдирди.

Масалага молия вазири ўринбосари Дилшод Султонов жавоб беришини билдирди. Унинг жавоблари билан юқоридаги видеода танишишингиз мумкин.

Эслатиб ўтамиз, 2022 йил бошланиши билан Солиқ кодексига киритилган қатор ўзгаришлар тадбиркорларнинг эътирозларига сабаб бўлмоқда.